Tín hiệu tích cực từ những chương trình, dự án đưa nước sạch tới vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi

|

Tín hiệu tích cực từ những chương trình, dự án đưa nước sạch tới vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi

Vấn đề thiếu nư??c sinh hoạt đô;́i với người dân vùng nô;ng thô;n, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng khó khăn khan hiếm nguô;̀n nước luô;n là vấn đề được Đảng và Nhà nư??c đặc biệt quan tâm. Với nỗ lực giải bài toán thiếu nước sạch, nhiều địa phương trong cả nước đã triển khai, thực hiện thành cô;ng các chương trình, dự án đầu tư xây dựng, hô;̃ trợ, tìm kiếm nguồn nư??c… nhằm đảm bảo đủ nước sinh hoạt cho mọi người dân, từng bước nâng cao điều kiện sinh hoạt, đời sô;́ng dân cư.
 
Theo thống kê, cả nư??c vẫn còn hơn 31 triệu người dân nô;ng thô;n chưa được sử dụng nư??c sạch đạt quy chuẩn. Tại một số nơi ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tô;̣c thiểu sô;́ (DTTS), miền núi, vùng khan hiếm, khó khăn về nguồn nư??c, tỷ lệ người dân sử dụng nư??c sạch đạt quy chuẩn thấp hơn nhiều so với mức trung bình của cả nư??c.

Kết quả từ cuô;̣c Điều tra thực trạng kinh tế-xã hô;̣i 53 dân tô;̣c thiểu sô;́ năm 2019 của Tô;̉ng cục Thô;́ng kê cho thấy, tình trạng tiếp cận nguô;̀n nước sạch, hợp vệ sinh của đô;̀ng bào DTTS đã có những cải thiện đáng kể, song vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế. Trong đó, tỷ lệ hộ DTTS sử dụng nguồn nư??c hợp vệ sinh (bao gồm: Nước máy, nư??c mua (xi téc, bình), nư??c mưa, nư??c giếng khoan, giếng đào được bảo vệ, nư??c khe/mó được bảo vệ) là 88,6%, tăng 15,3 điểm phần trăm so với năm 2015. Tuy nhiên, vẫn còn một số dân tộc có tỷ lệ hộ sử dụng nguồn nư??c hợp vệ sinh thấp (dưới 50%) bao gồm: Bru Vân Kiều (48,5%), Si La (48,3%), Cống (43,5%) và Chứt (39,2%). Các kết quả thô;́ng kê cũng cho thấy, có sự chênh lệch về tỷ lệ hộ DTTS được tiếp cận nguồn nư??c hợp vệ sinh giữa khu vực thành thị và khu vực nô;ng thô;n; tỷ lệ này ở khu vực thành thị là 97,7%, cao hơn 10,5 điểm phần trăm so với khu vực nô;ng thô;n (87,2%).
Nước sạch đến với người dân vùng đô;̀ng bào DTTS
 
Trước thực tế việc tiếp cận nguô;̀n nước sạch hợp vệ sinh còn hạn chế, nhất là đô;́i với vùng đô;̀ng bào DTTS, những năm gần đây Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chương trình, dự án nước sạch nhằm nâng cao đời sô;́ng sinh hoạt, đặc biệt là khắc phục tình trạng thiếu nước sạch vùng nô;ng thô;n, vùng đô;̀ng bào DTTS, miền núi, cụ thể như: Các Chương trình MTQG, Chương trình giảm nghèo 135, 30a, Chiến lược quốc gia cấp nư??c sạch và vệ sinh nô;ng thô;n đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Các dự án thuô;̣c Chương trình Điều tra, tìm kiếm nguồn nư??c dưới đất để cung cấp nư??c sinh hoạt ở các vùng núi cao, vùng khan hiếm nư??c…

Thực hiện các chương trình, dự án trên theo chủ trương của Đảng và các chính sách của Nhà nư??c, hiện các địa phương trong cả nước đã và đang triển khai đô;̀ng bô;̣ với mục tiêu đưa nư??c sạch đến với người dân vùng nô;ng thô;n, vùng đồng bào DTTS và miền núi, bước đầu đã thu được những kết quả tích cực. Ngày 08/11/2019 Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 1553/QĐ-TTg điều chỉnh Chương trình điều tra, tìm kiếm nguồn nư??c dưới đất để cung cấp nư??c sinh hoạt ở các vùng núi cao, vùng khan hiếm nư??c. Theo đó, Chương trình thực hiện tại các vùng núi cao, vùng khan hiếm nư??c trên ??ịa bàn 41 tỉnh với số vùng được điều tra, đánh giá là 325 vùng.  Trong đó, khu vực Bắc Bộ có 147 vùng được đánh giá tại 15 tỉnh; khu vực Bắc Trung Bộ có 32 vùng được điều tra, đánh giá tại 5 tỉnh; khu vực Nam Trung Bộ có 48 vùng được điều tra, đánh giá ở 7 tỉnh; 4 tỉnh khu vực Tây Nguyên có 45 vùng được đánh giá, khu vực Nam Bô;̣ có 53 vùng được điều tra đánh giá tại 10 tỉnh. Những nơi được điều tra đánh giá là các vùng núi cao, vùng khan hiếm nư??c chủ yếu là các xã vùng DTTS, miền núi, tỷ lệ đói nghèo cao, kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân còn nhiều thiếu thốn và yếu kém.

Báo cáo kết quả bước đầu thực hiện Dự án “Ðiều tra, tìm kiếm nguồn nư??c dưới đất tại các vùng núi cao, vùng khan hiếm nư??c”, giai đoạn I (2015-2020) được thực hiện tại 197 điểm vùng núi cao, khan hiếm nư??c trên ??ịa bàn 37 tỉnh khó khăn, đã hoàn thành khối lượng và mục tiêu đặt ra. Ðến nay, cô;ng tác tìm kiếm nguồn nư??c phục vụ cung cấp nư??c sạch đã đem lại hiệu quả thiết thực. Ðã có hơn 1 triệu người dân trên ??ịa bàn 37 tỉnh được sử dụng nư??c sạch với tiêu chuẩn 100 lít/người/ngày, góp phần nâng cao đời sống vật chất cho người dân ở các vùng núi cao, vùng khan hiếm nư??c. Nhóm nghiên cứu dự án đã lập bản đồ tài nguyên nư??c dưới đất tại 197 vùng có triển vọng để thi cô;ng các cô;ng trình khai thác tài nguyên nư??c; thi cô;ng 454 cô;ng trình, xây d???ng 189 trạm cấp nư??c sinh hoạt tập trung; lưu lượng khai thác cô;ng trình đạt khoảng 104.917m3/ngày.

Bên cạnh đó, các địa phương trong cả nước cũng đang triển khai đô;̀ng bô;̣ các chương trình, dự án khác nhằm xây dựng, hô;̃ trợ các cô;ng trình nước sinh hoạt tập trung, giải quyết tình trạng thiếu nước sạch cho người dân vùng nô;ng thô;n, vùng đô;̀ng bào DTTS, miền núi. Trong đó, tại tỉnh Bắc Kạn, để giúp đô;̀ng bào DTTS trên ??ịa bàn huyện Pác Nặm giải quyết tình trạng thiếu nước sạch trong sinh hoạt. Trong năm 2022, 5 xã Nhạn Mô;n, Cổ Linh, Nghiên Loan, Cao Tân và Xuân La của huyện đã được hỗ trợ nư??c sinh hoạt phân tán theo chính sách hỗ trợ nư??c sinh hoạt cho các hộ nghèo vùng đồng bào DTTS. Với nguô;̀n kinh phí cấp cho các xã triển khai chương trình là 186 triệu đồng được trích từ nguồn sự nghiệp Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi năm 2022. Với các hạng mục hô;̃ trợ để mua téc, lu chứa nư??c; vòi dẫn nư??c; xây bể; đào giếng và tạo nguồn nư??c sinh hoạt khác.

Giai đoạn 2023-2025, theo Kế hoạch đầu tư xây d???ng Dự án cấp nư??c sinh hoạt tập trung vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Bắc Kạn, sẽ có 24 cô;ng trình cấp nư??c sinh hoạt tập trung được đầu tư xây d???ng trên ??ịa bàn các xã thuô;̣c các huyện Na Rì; Ba Bể; Chợ Mới; Chợ Đồn... với tổng mức đầu tư của Dự án trên 59 tỷ đồng từ nguồn vốn Chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025. Việc đầu tư xây d???ng các cô;ng trình này nhằm cung cấp nư??c sinh hoạt tập trung cho các hộ DTTS, hộ nghèo và gia đình chịu thiệt hại bởi thiên tai, bão lũ, sinh sống ở vùng khó khăn chưa có nư??c sinh hoạt hợp vệ sinh; qua đó giúp người dân yên tâm đầu tư phát triển sản xuất và nâng cao mức sống, thúc đẩy sự phát triển về chính trị, kinh tế - xã hội của địa phương và khu vực.

Tại Tuyên Quang, theo thô;́ng kê hiện toàn tỉnh có 383 cô;ng trình cấp nư??c sinh hoạt tập trung, trong đó có 227 cô;ng trình hoạt động. Các cô;ng trình khai thác nư??c hoạt động bền vững, với cô;ng suất khai thác hàng chục nghìn m3 nư??c/ngày/đêm, đáp ứng cho trên 95% số hộ nô;ng thô;n và vùng đồng bào DTTS của tỉnh được sử dụng nư??c sinh hoạt hợp vệ sinh. Đây là thành quả của việc triển khai các dự án, chương trình về cấp nước sạch cho nô;ng thô;n, đô;̀ng bào DTTS thời gian qua của tỉnh.

Giai đoạn 2021-2025, nhằm nâng cao chất lượng nguồn nư??c sinh hoạt, cải thiện điều kiện sống của đồng bào DTTS, Tuyên Quang đặt kế hoạch hỗ trợ xây d???ng cô;ng trình nư??c sinh hoạt phân tán cho 10.360 hộ hưởng lợi; xây d???ng 20 cô;ng trình nư??c sinh hoạt tập trung cho các cụm dân cư, cơ quan, trường học ở các xã có đô;ng người dân là đô;̀ng bào DTTS. Đầu tư xây mới các cô;ng trình nư??c sạch, tiếp tục mở rộng đấu nối, tạo nguồn, dẫn nguồn nư??c ổn định phục vụ nhu cầu sinh hoạt, sản xuất của người dân.


Huyện Mường Tè (tỉnh Lai Châu) là một trong những huyện vùng cao của tỉnh có nhiều đồng bào DTTS sinh sống. Trước đây, người dân nơi đây thường phải sống trong cảnh thiếu nư??c sinh hoạt, song từ khi có các Chương trình MTQG, Chương trình 30a, 135, Nô;ng thô;n mới… của Đảng, Nhà nư??c với các dự án về hô;̃ trợ, xây dựng cô;ng trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh, đồng bào DTTS của huyện đã có nư??c sạch, hợp vệ sinh sử dụng trong sinh hoạt mỗi ngày, an ninh nguồn nư??c được đảm bảo. Tính đến nay, UBND huyện Mường Tè đã đầu tư xây d???ng 114 cô;ng trình nư??c sinh hoạt hợp vệ sinh tới các xã, bản trên ??ịa bàn theo nguồn vốn được hô;̃ trợ... Nguồn nư??c được lấy từ các khe, mó nư??c, đầu nguồn, mạch nư??c ngầm chảy qua ống dẫn thẳng về các bể. Mỗi bể có thể tích chứa 5 - 20m3 nước tùy theo nguồn nư??c dẫn về và nhu cầu sử dụng của người dân. Các cô;ng trình này đều được xây trong khu dân cư, xa nơi có nguy cơ sạt lở để đảm bảo cô;ng trình phát huy hiệu quả. Nhờ vậy, tỷ lệ sô;́ hộ được sử dụng nư??c hợp vệ sinh trên ??ịa bàn huyện từ năm 2016-2022 đã tăng 9.968 hộ/10.389 hộ, đạt 95,9%.

Tại tỉnh Hòa Bình, theo thô;́ng kê, tính đến cuối năm 2021, toàn tỉnh có 95,38% người dân nô;ng thô;n vùng DTTS được sử dụng nư??c sinh hoạt hợp vệ sinh, (tuy nhiên mới có 50,2% hộ sử dụng nư??c đáp ứng quy chuẩn; trong đó, tỷ lệ người/hộ nô;ng thô;n sử dụng nư??c sạch từ cô;ng trình cấp nư??c tập trung đạt trên 16%; tỷ lệ người/hộ nô;ng thô;n sử dụng nư??c sạch từ cô;ng trình cấp nư??c quy mô; hộ gia đình đạt 34%). Giai đoạn 2021-2025, với quyết tâm tập trung giải quyết những vấn đề khó khăn, còn hạn chế từng bước cải thiện và nâng cao điều kiện sống cho người dân, đặc biệt là nâng cao tỷ lệ người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi tiếp cận nguô;̀n nước sạch, tỉnh Hòa Bình dự kiến sẽ triển khai hỗ trợ 11.408 hộ về nư??c sinh hoạt phân tán và 120 cô;ng trình nư??c sinh hoạt tập trung cho khoảng 4.300 hộ hưởng lợi. Tiếp tục đầu tư phát triển hệ thống cấp nư??c sạch và vệ sinh nô;ng thô;n theo hướng đồng bộ, áp dụng cô;ng nghệ mới, quản lý, vận hành thô;ng minh, đảm bảo bền vững. Đầu tư hệ thống cấp nư??c sạch quy mô; lớn đảm bảo đáp ứng nhu cầu sử dụng nư??c và phát triển kinh tế-xã hội, ổn định đời sống dân cư. Những vùng dân cư tập trung, khó khăn nguồn nư??c cần đầu tư những cô;ng trình kết nối, tạo nguồn, dẫn nguồn ổn định…

Tại tỉnh Bình Phước, hiện có 41 DTTS với trên 203,5 nghìn người (chiếm 19,67%), sinh sống trên ??ịa bàn 111 xã, phường, thị trấn của 11 huyện, thị xã, thành phố. Toàn tỉnh có 58 xã thuộc vùng DTTS và miền núi, trong đó có 05 xã và 25 thô;n thuộc vùng đặc biệt khó khăn. Đầu năm 2023, toàn tỉnh có 2.830 hộ nghèo DTTS, chiếm 58,09% trên tổng số hộ nghèo của tỉnh. Để nâng cao đời sô;́ng kinh tế-xã hô;̣i và giải quyết tình trạng thiếu nước sạch cho người dân ??ô;̀ng bào DTTS trên ??ịa bàn, tỉnh Bình Phước đang nô;̃ lực triển khai Dự án cấp nư??c sinh hoạt tập trung cho đồng bào DTTS thuô;̣c Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hô;̣i vùng đô;̀ng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025. Theo đó, ngày 10/5/2023, tại xã Thanh An (huyện Hớn Quản) đã tổ chức Lễ khởi cô;ng xây d???ng cô;ng trình cấp nư??c sinh hoạt tập trung cho đồng bào DTTS. Đây là hoạt đô;̣ng triển khai Dự án 1 thuô;̣c Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi. 

Hai cô;ng trình cấp nước sạch được triển khai tại 02 ấp Địa Hạt - Sóc Dầm và ấp Phùm Lu-Tư Ly. Các ấp này có đô;ng đồng bào DTTS sinh sống và là nơi thường xuyên thiếu nư??c sạch, nư??c sinh hoạt vào mùa khô;. Kinh phí xây d???ng mỗi cô;ng trình xấp xỉ 3 tỷ đồng, được trích từ nguồn vốn thuộc Chương trình MTQG. Cô;ng trình dự kiến hoàn thành và đưa vào hoạt động vào cuô;́i năm 2023, dự kiến sẽ cung cấp nguồn nư??c sạch cho khoảng 160 hộ dân là đồng bào DTTS. Cô;ng trình đưa vào hoạt đô;̣ng sẽ giúp cho các hộ dân thuộc 2 ấp trên có điều kiện để phát triển sản xuất nô;ng nghiệp, đa dạng hóa sinh kế, tạo việc làm, cải tiến mô; hình sản xuất, cải thiện đời sống, tăng thu nhập đô;̀ng thời tạo động lực cho các hộ dân ??ược thụ hưởng phấn khởi vươn lên thoát nghèo…

Có thể thấy, việc triển khai thực hiện đô;̀ng bô;̣ các chương trình, dự án về hô;̃ trợ, đầu tư xây dựng cô;ng trình nước sạch cho vùng nô;ng thô;n, vùng đô;̀ng bào DTTS ở các địa phương trong cả nước đã mang lại những kết quả tích cực, thể hiện sự quyết tâm vào cuộc của Đảng, Chính phủ với mong muốn tất cả người dân, đặc biệt là những người dân vùng DTTS, miền núi còn khó khăn, vùng khan hiếm nước sẽ có nước sạch trong đời sô;́ng sinh hoạt. Các cô;ng trình nư??c sạch được xây d???ng khô;ng những mang đến nguồn nư??c đảm bảo vệ sinh, phục vụ sinh hoạt hàng ngày mà còn nâng cao chất lượng đời sống, bảo vệ sức khỏe cho đồng bào DTTS, đặc biệt là ở các xã vùng sâu, vùng xa. 

Ngoài ra, mô;̣t sô;́ cô;ng trình nước sạch hiện đang được triển khai xây dựng tại vùng đô;̀ng bào DTTS, miền núi, vùng khan hiếm nước còn giúp ổn định cả về trữ lượng và chất lượng nư??c, đô;̀ng thời từng bước thay thế nguồn nư??c mặt khô;ng ổn định, chưa qua xử lý như trước đây, từng bước giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu nư??c sinh hoạt của người dân vào mùa khô;, đặc biệt góp phần nâng cao đời sống, sức khỏe của nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực, ổn định dân cư, giữ vững an ninh biên giới của tổ quốc; góp phần hoàn thành mục tiêu cấp nư??c sạch và vệ sinh mô;i trường nô;ng thô;n trong mục tiêu phát triển thiên niên kỷ của quốc gia.

Tuy nhiên, để các cô;ng trình nư??c sạch hoạt động hiệu quả, bền vững, chính quyền các địa phương cần tích cực, chủ động tham gia vào cô;ng tác vận hành, quản lý, kiểm tra các cô;ng trình cấp nư??c tập trung đang được triển khai xây dựng, các cô;ng trình đã đưa vào hoạt đô;̣ng trên ??ịa bàn; cùng với đó các đối tượng hưởng lợi cần nêu cao ý thức, trách nhiệm giữ gìn, bảo vệ nguồn nư??c sạch, an toàn cho chính bản thân, gia đình và cộng đồng./.

Đoàn Châu
Link giải trí trực tuyến của BG